اگر بخواهیم شیشه ها مورد استفاده در ساختمان را در یک دسته بندی کلی قرار دهیم می توان به صورت زیر بنویسیم:
- دسته اول شیشه تخت
- دسته دوم شیشه سکوریت
- دسته سوم شیشه خم
- دسته چهارم شیشه لمینت یا ضد گلوله یا ایمنی
- دسته پنجم شیشه دو جداره
که در این دسته ها خود شیشه کار شده می توان به صورت زیر باشد:
- شیشه رنگی
- شیشه ساده یا مشجر
- شیشه با ضخامت های متفاوت ( از ۳میلیمتر تا ۲۰ میلیمتر)
اکنون در یک دسته بندی جزیی تر می توان شیشه های مورد استفاده در ساختمان را به انواع زیر تقسیم نمود:
شیشه فلوت یا تخت
شیشه فلوت یا شیشه تخت، اولیه ترین حالت شیشه تولید شده می باشد. شیشه فلوت در ضخامت های مختلف از ۲ میلی متر تا بیش از ۲۰ میلی متر تولید و عرضه می شود اما به صورت متداول ضخامت های ۴-۸ میلی متر در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
شیشه فلوت به دلیل روش تولید خاص خود، اغلب بدون موج و خمیدگی می باشد، به همین دلیل در ساختمان ها و بخصوص پنجره ها کاربرد فراوانی دارد. شیشه فلوت را می توان به صورت اولیه و یا به صورت فراوری شده و افزایش کارایی های جدید مورد استفاده قرار داد.
شیشه رفلکس ( شیشه آینه ای یا انعکاس دهنده)
یکی از فراورده های شیشه فلوت، شیشه آینه ای می باشد که با ماده پوششی که روی شیشه فلوت قرار می گیرد خاصیت انعکاسی به خود می گیرد. شیشه رفلکس معمولا در نما های خارجی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد.
این شیشه نور خارجی را بازتاب داده و سبب کاهش نفوذ نور خورشید به ساختمان و همچنین ایجاد حالت آینه می شود در حالیکه از سمت داخل ساختمان مشابه شیشه های معمولی عمل کرده و خاصیت بازتابدهنگی و آینه ای ندارد. این ویژگی در شب برعکس می شود.
شیشه دوجداره
نوع دیگری از شیشه، شیشه دوجداره و یا چند جداره می باشد. ویژگی اصلی این شیشه مقاومت بسیار بالای آن در برابر نفوذ سر و صدا و همچنین حرارات می باشد. به عبارت دیگر، شیشه های دوجداره عایق مناسب صوتی و حرارتی هستند.
شیشه دوجداره از کنار هم قرار گرفتن دو قطعه شیشه و ایجاد فضای خلاء و یا هوای خنثی بین این دو شیشه ساخته می شوند. با توجه به کاربری و محل استفاده از شیشه دوجداره، می توان از ترکیب انواع شیشه ها برای دوجداره کردن استفاده کرد : مانند ترکیب شیشه فلوت، مشجر، آینه ای، سکوریت، لمینت و …
شیشه سکوریت (Tempered)
شیشه سکوریت یا حرارت دیده، از انواع شیشه های ایمنی می باشد. با فراوری مجدد شیشه فلوت و اعمال حرارت مجدد و خاص به شیشه، میزان مقاومت شیشه را تا چند برابر می توان افزایش داد.
محصول بدست آمده شیشه سکوریت یا میرال ( شیشه نشکن) می باشد که مقاومت بیشتری در برابر فشار و شکستن از خود نشان می دهد. هرگاه نیاز به مقاومت بیشتر باشد، از شیشه سکوریت می توان استفاده کرد.
شیشه میرال یک برند در صنعت شیشه میباشد که اولین تولید کننده شیشه سکوریت در ایران بوده ، شیشه های سکوریت در بازار به نام شیشه میرال معروف میباشند.
شیشه لمینت
نوع دیگری از شیشه ایمنی، شیشه لمینت می باشد. شیشه لمینت متشکل از دو یا چند لایه شیشه فلوت یا سکوریت می باشد که با لایه طلق میانی که معمولا از جنس PVB می باشد به هم چسبیده اند.
شیشه لمینت هم مقاومت بالایی در برابر شکستن دارد و هم به دلیل وجود لایه PVB میانی، در هنگام شکستن با الگویی عنکبوتی شکسته و قطعات شیشه شکسته فرو نمی ریزد.
معمولا در مکان هایی که ریزش قطعات شیشه موجب آسیب می شود و همچنین در جاهایی که نیاز به مقاومت بالایی می باشد، از شیشه لمینت استفاده می شود. شیشه جلوی اتومبیل ها از نوع لمینت می باشد.
شیشه ضد حریق (پیرکس)
شیشه ضد حریق که با نام تجاری پیرکس در بازار مشهور می باشد در مقابل حرارت های زیاد مقاوم می باشد و بیشتر برای ساختن ظروف آزمایشگاهی و ظروف لوکس آشپز خانه مورد استفاده قرار می گیرد. ضریب انبساط و انقباض آن بسیار کم است و به همین دلیل می توان آن را به سرعت حرارت داده و به سرعت سرد نمود.
بعضی از انواع شیشه پیرکس با نام های تجاری دیگر به بازار عرضه می گردد که بعضی از انواع آن در مقابل مواد شیمیایی نیز مقاوم است. کلیه ظروف آزمایشگاهی دارای این دو خاصیت می باشد.
- مقاوم در مقابل مواد شیمیایی
- مقاوم در مقابل حرارت و تغییرات سریع آن
شیشه دکوراتیو
امروزه به طور معمول هر شیشه ای که برای استفاده در دکوراسیون داخلی مناسب باشد و در دکوراسیون داخلی استفاده گردد به طور کلی جزء شیشه های دکوراتیو محسوب میشود.همچنین شیشه دکوراتیو بسیار مورد توجه عموم قرار گرفته است و به همین دلیل هم امروزه تنوع زیادی را در بخش شیشه های دکوراتیو میبینیم.
شیشه های دکوراتیو رنگی را می توان به دو گروه تقسیم کرد:
- گروه نخست شیشه لاکوبل رنگی که یک رو نما هستند و نور را از خود عبور نمی دهند
- گروه دوم شیشه رنگی های ترنسپرنت که نور را از خود عبور می دهند.
شیشه لاکوبل
در حال حاضر شیشه های لاکوبل رنگی به خاطر دارا بودن گستره رنگی بالا کاربردی ترین ماده در طراحی فضاهای داخلی و بیرونی ساختمان هستند.
از جمله کاربردهای آن میتوان به پوشش های دیوارها، پارتیشن های اداری و جدا کننده ها، حمام های شیشه ای، آشپزخانه ها، چینش اتاق های خواب، میزهای شیشه ای، آینه های رنگی، دکوراسیون فروشگاهی، شیشه های چاپی با قابلیت پرینت هر تصویر دلخواه روی شیشه اشاره کرد.
شیشه رنگی
شیشه رنگی با توجه به کاربرد و تنوعی که داشته استفاده های زیادی داشته است. در طراحی می توان از آن ها استفاد کرد تا با تلفیق از نور های طبیعی و مصنوعی در کنار هم می توان از در بازه های زمانی مختلف . ترکیبی از رنگ ها را در کنار هم به نمایش بگذاریم.
یکی از استفاده های که در کاربرد ها درطرحی معماری در شیشه های رنگی بوده. که از هزاران سال در نمای ساختمان های مشهور به کار می رفت و امرزوه در ایران نیز در اکثر بناهای تاریخی شاهد آن هستیم.
شیشه کنترل کننده انرژی
شیشه‌های کنترل‌کننده انرژی یا Low-Emissivity که در فارسی به شیشه کم گسیل ترجمه شده است، شیشه‌ای است که انتقال حرارت بسیار کمتری نسبت به شیشه معمولی دارد و مانند یک عایق حرارتی شفاف عمل می‌کند.
از آنجا که مساحت زیادی از سطح جانبی ساختمانها را شیشه تشکیل می‌دهد، استفاده از شیشه Low-E به جای شیشه معمولی، کمک بزرگی در کاهش مصرف انرژی ساختمان خواهد نمود.
این نوع شیشه در انواع مختلف تولید می‌گردد. شکل ظاهری بعضی از آنها مشابه شیشه معمولی و بی‌رنگ است و نوع رنگی آن به Low-E-Sun مشهور است.
شیشه اسپندرال یا چاپ دار
شیشه اسپندرال شیشه ای است غیرشفاف که فضای پشت آن بدلیل دارا بودن پوشش رنگی مات قابل رؤیت نمی باشد درواقع با انجام پخت های مرکب سرامیکی روی شیشه در انواع رنگ ها و مدل های مختلف تولید میشود که این چاپ ها به صورت غیر شفاف است.
از شیشه های پوشش دار Spandrelبه صورت به هم پیوسته در نمای بیرونی یا به صورت دیوارهای حائل در داخل ساختمان و همچنین جهت پوشاندن نماهای نامناسب مانند سیم کشی ها ، لوله کشی ها و سطح مقطع سقف های طبقات استفاده می کنند.
شیشه کریستال
شیشه کریستال به عنوان یکی از شفاف ترین و درخشنده ترین شیشه ها می باشد که به دلیل جذابیت بالای آن، مناسب لابی های جواهر فروشی و شو روم ها می باشد.
این شیشه که دارای بالاترین شفافیت در بین شیشه های تولیدی میباشد که در حال حاضر در ایران تولید نمی گردد و وارداتی می باشد و در بین عوام مردم به دو گروه مغز آبی و مغز سفید مورد شناخت می باشند.
شیشه اسپایدر
یکی از معمولی‌ترین و بهترین نوع شیشه‌های بدون فریم، شیشه اسپایدر است که بر محور‌ها و یراق‌ها به‌صورت شبکه‌ای، موزاییکی نصب می‌گردند و به نمای ساختمان جلوه‌ای منحصر بخشیده و آن را به یکی از بهترین و ماندگار‌ترین نوع نما تبدیل کند.
به دلیل تمرکز فشار خارجی بر روی نماهای اسپایدر به هیچ عنوان امکان استفاده از شیشه ساد وجود ندارد و حتما باید از شیشه سکریت استفاده نمود. در صورتی که ارتفاع نمای اسپایدر بیشتر از سه متر باشد باید از شیشه های سکریت و لمینت استفاده شود
شیشه ساتینا یا ساتین (Satin Glass)
این شیشه نوع خاصی از شیشه مات محسوب می شود که از غوطه ور کردن شیشه در هیدروفلوئوریک اسید یا سایر اسیدهای ساینده به دست می آید.
در واقع یکی از بهترین نوع شیشه های مات که امروزه بسیار پرطرفدار گردیده شیشه ساتینا است . شیشه ساتینا دارای تکنولوژی بسیار بالاتری نسبت به شیشه های سند بلاست و مشجر است به همین دلیل در ساختمان های مدرن و خلق فضاهای منحصر به فرد و زیبای داخلی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد
سطح بیرونی این نوع شیشه به صورت مات یکنواخت است . برخلاف شیشه های سند بلاست که در روی سطوح آن ممکن است فضاهای خالی وجود داشته باشد این نوع شیشه به صورت یکدست و یکنواخت مات شده و هیچگونه فضای خالی و شفافی بر روی آن دیده نمی شود.
شیشه سندبلاست
یکی از روش های مات کردن و ایجاد طرح بر روی شیشه، سند بلاست کردن آن است. در روش سندبلاست، نوعی ماسه خاص با فشار بر روی شیشه پاشیده می شود و سبب مات شدن شیشه می شود.
در این نوع شیشه، می توان طرح ها و نقش های دلخواه را بر روی شیشه ایجاد نمود. یعنی طرح خاصی را بر روی شیشه سندبلاست کرد. شرکت ها و سازمان ها، از شیشه های سند بلاست برای ایجاد طرح لوگو، برند و یا شعار تجاری بر روی شیشه استفاده می کنند که هم سبب مات شدن شیشه می شود و هم لوگو و یا برند به وضوح نمایش داده می شود.
شیشه مشجر
یکی از انواع شیشه مات، شیشه مشجر می باشد که بر روی سطح خود برخی ناهمواری هایی دارد که باعث شکست نور و دیده نشدن طرف دیگر شیشه می شود. شیشه های مشجر در مکان های مختلف قابلیت استفاده دارند و در نمای داخلی و خارجی ساختمان ها به کار برده می شوند.
طرح و رنگ مختلف این نوع از شیشه باعث شده تا کاربردهای آن مختلف و گوناگون باشد.
شیشه مشجر به دلیل داشتن طرح و ناهمواری در یک یا دو طرف آن موجب شکست نامنظم نور عبوری شده و تصویر واضحی از اشیاء آن سوی شیشه به ناظر ارائه نمی دهد. این شیشه با استفاده از روش نورد مذاب شیشه از بین دو غلطک (معمولاً غلطک زیرین نقش دار است) تولید میشود.
شیشه های خم
شیشه های خم بیشتر به منظور تحقق ایده های مهندسین معمار و طراحان نمای ساختمانها تولید می گردد و باعث افزایش فضا، زیبایی، جذابیت و نیز مقاومت بیشتر می شوند.ایجاد تنوع در فضا، استفاده از فضای بدون استفاده و ایجاد هارمونی وهماهنگی در دید از ویژگی های منحصر به فرد این نوع شیشه ها می باشد.
شیشه جام
شیشه های جام به شیشه های دارای سطح ساده ، سطح برجسته ، رنگی ، بی رنگ یک لایه ، دولایه ، شفاف ، مات ، پوشش دار و بدون پوشش تقسیم می شود :
۱- شیشه های جام مسطح
- شیشه های جام مسطح ، ساده ، شفاف ، نورگذر ، بی رنگ ، رنگی
- شیشه های جام مسطح ، دو طرف ساده بی رنگ
- شیشه های جام مسطح ، یک طرف ساده و یک طرف آینه ای یا پوشش دار
- شیشه های جام مسطح ، ساده ، یک لایه ، دولایه
۲- شیشه های جام مسطح و برجسته
- شیشه های جام یک طرف ساده و یک طرف برجستۀ با نقش و نگار (شیشه های مشجر)
- شیشه های جام دو طرف برجسته
انواع دیگر شیشه ها عبارت است از :
شیشه های نشکن ، ایمنی ، مسلح ، تنیده ، لایه دار ، باسیم ، بازتابنده رنگی ، بازتابنده پوشش دار آینه ای ، عایق گرما ، عایق آتش ، عایق صدا
شیشه های ویژه
شیشه دو جداره
بلوک شیشه ای توپر
نوعی شیشۀ توپر و ضخیم که نور را از بام ساختمان ، یا فضای آزاد ، به طبقۀ پایین ، یا کف پاسیو ، یا زیرزمین ، می رساند.
این بلوک ها به شکل ساده ، طرح دار ، مات و با شفاقیت کم (کدر) وجود دارد .
بلوک شیشه ای تو خالی
این شیشه ها از دو صفحه شیشۀ به هم جوش خورده ساخته شده است که میان دو صفحه فضای خالی از هوا وجود دارد . این بلوک شیشه ای توخالی برای عایق صدا و عایق گرما و عبور نور به کار می رود
