سقف نورگیر شیشه ای استین گلاس که گونه ای مدرن در تزئینات نورگیرهای شیشه ای محسوب می شود که بنا به نیاز فضاهای داخلی امروزی به روزنه های نور وهمچنین نیاز معماران و کارفرمایان ساخته می شود. این نورگیرها میتوانند در فرم هایی همچون گنبد شیشه ای به صورت نیم کروی و بیضی، فرمهای تخت با انواع اشکال، قوس های نیمه خم، محدب و مقعر با خیزش کم و زیاد و حتی مکعب مستطیل یا مربع و نیز چند ضلعی طراحی و ساخته شوند که بیشترین توجه تزئینات ساختمانی در مبحث نورگیرها را به خود جلب کرده است که نسبت به نوع تقاضای کارفرما و طراحان داخلی برای فضاهای داخلی ساخته می شوند.
این سازه ها شکل گرفته از فریم هایی محکم، با تقسیمات دقیق هندسی است که در این تقسیمات شیشه هایی با طرح های متنوع و رنگ بندی وسیعی با تکنیک استین گلاس قرار میگیرد که زیبایی بخش فضاهای متفاوتی اعم از محیط های مسکونی، اداری، تجاری، شهری و .. گشته است.
سقف های شیشه ای تزئینی که با تابش نور طبیعی و انعکاسی از رنگ های درخشان به داخل محیط زیبایی های رنگی و سرشار از انرژی را به داخل فضاهای داخلی انتقال میدهند و در عین حال میتواند با نور مصنوعی نیز درخشش پیدا کنند به این صورت که با قرارگیری نور مصنوعی در پشت شیشه های تزئینی انتقال نور رنگی را به داخل میسر میسازد.
به کار بردن شیشه های رنگی درخشان در این نورگیرها، فضاها را تبدیل به محیطی متمایز و متفاوت با تلاقی نور و رنگ کرده و روحی از آرامش را تداعی میکند که حائز اهمیت است. این ویژگی شیشه با هیچ متریالی قابل قیاس نیست چرا که درخشندگی و انعکاس، نوری پر جلا و مرغوبی را تابش میدهد. این شیشه های کاربردی و تزئینی استین گلاس و بالاخص نورگیرهای شیشه ای، معماران و دوستداران دکوراسیون مدرن امروزی را به سوی تحولی در دکوراسیون داخلی سوق داده است که قابل قیاس یا کشورهای اروپایی و رفع کننده سلایق لوکس پسند امروزی است.
شیشه های رنگی که امروزه اغلب به عنوان پنجره، سقف کاذب، پارتیشن و .. مورد استفاده قرار میگیرد، ابتدا در اروپا برای تزئین شیشه های کلیسا به کار میرفته است ولی امروزه در ایران و با تنوع وسیعی از محصولات و سازه های تزئینی استین گلاس توانسته ایم گامی نو در راستای معماری مدرن ایران و جهان بداریم.
۱٫ نحوه ساخت نورگیرهای شیشه ای استین گلاس
نورگیر های شیشه ای با تکنیکی به نام معرق شیشه یا استین گلاس (استین گلس) ساخته میشوند که ترکیبی از شیشه های رنگی و غیر رنگی و فریم هایی بنام لدکیم میباشد که در کنار هم تشکیل سطحی یکپارچه و مستحکم را میدهد. بنا به اصول ترسیمات هندسی سازه و تناسب قطعات بنا، طراحی و ساخته میشوند. حجم های خم، نیمه خم با درجه های مختلف، زاویه دار، تخت، انواع حجم های این شیشه ها را در بر میگیرد که از قسمت خارجی و داخلی بنا دارای زیبایی های خاص است.
این نورگیرهای شیشه ای استین گلاس که در محل پروژه بر روی سازه های آهنی مینشینند، با اصول مهندسی سازه ترسیم و توسط صنعتگران متخصص و آهنگران ساخته میشود. این فریم ها در زیبایی کل سازه و شیشه ها نقش مهمی ایفا می کنند. استفاده از آهن به عنوان مطمئنترین و مستحکم ترین فلز در هم نشینی کنار شیشه بر روی بناها و برای این کاربری استفاده می شود که قبل از قرارگیری در محل پروژه مراحل ضدزنگ کردن بر روی آن اعمال می شود. مراحل بعدی ساخت و نصب شیشه ها منوط به این سازه بوده و بنا به ابعاد سازه پیش میرود.
۲٫ چه طرح هایی در سقف های نورگیر قابل اجراست؟
طراحی برای سقف های نورگیر ویژگی های بارز و منحصر به فردی در تنوع نقوش و فرم ها دارد از اینرو معماران بدلیل این تنوع و کاربرد زیادی که دارد توجه خاصی به این سازه ها دارند. در طراحی نقوش شیشه های استین گلاس با کاربرد های مختلف، مهمترین اولویت سلیقه مشتری و هم خوانی طرح با فضای داخلی و دکور داخلی است که در محل قرارگیری گنبد قرار دارد. نقوشی به تناسب محیط داخلی طراحی و طرح هایی متنوع در ساخت شیشه های دکوراتیو برای کاربرد در سقف های نورگیر چه در حالت تخت و چه نیم کروی استفاده میشود. تنوع بسیار وسیعی در طراحی بنا به المان های خاصی که در بنا مهم است و نوع سلیقه مشتری طراحی و نماد پردازی میشود هم چنین در طراحی حتما باید به اصول فنی ماده شیشه مانند برخی فرمها و خطوط کمکی اتصالاتی برای مفیدتر و زیباتر کردن طرح توجه فراوان شود.
۳٫ تنوع و ثبات رنگی سقف های نورگیر
در مورد رنگبندی و تنوع تنالیته ای که در ساختار این طرح ها قرار میگیرد نیز، دکوراسیون، روحیات رنگی فضا، سلیقه مشتری و همخوانی رنگ بر اساس طرح نکته ای مهم تلقی میشود. تنالیته رنگ هایی که در ساخت شیشه های استین گلاس موجود است بسیار متنوع بوده و اکثرا از شیشه های خارجی با کیفیت بسیار بالا و شفافیت خالص و کیفیت رنگی بسیار مطلوب استفاده میشود که در اثر تابش نور و اشعه UVکاملا ماندگار است.
این تنوع رنگی در کشورهای مختلف دارای تنوع زیادی است ولی در ایران به دلیل محدودیت هایی در ساخت شیشه های تخت و رنگین تنوع کمی را شاهد هستیم و از اینرو گاهی به ساخت شیشه های رنگی نظیر ویترای و نقاشی روی شیشه پرداخته می شود ولی در اکثر موارد از شیشه های خارجی و با کیفیت بالا استفاده میشود. رنگ این شیشه ها به هیچ وجه تحت تابش نور، شدت گرما و سرما و عوامل دیگر از بین نمیرود. در بعضی موارد به منظور دستیابی به شیشه هایی با چند رنگ در یک سطح و یا نقاشی در یک قطعه میتوان با رنگ پردازی روی شیشه ها و پخت آن در دمای بالا، تنالیته رنگی نقاشی شده ای را به وجود آورد که این نمونه نیز ماندگاری دائمی دارد ولی هزینه زیادی را دارا میباشد. شیشه هایی معروف به ویترای که با رنگ های ترانس و روحی روی شیشه کار میشود نوعی از نقاشی است که در اثر گذر زمان و تابش نور طبیعی و گرما از شدت رنگی آن روی شیشه کاسته میشود. این مورد از رنگ های شیشه در گونه ای از سفارشات نورگیر شیشه ای به صورت بک لایت نیز استفاده میشوند و در مواردی که نور مصنوعی مورد تابش قرار گیرد هیچ نوع رنگ پریدگی در شیشه های استین گلاس حتی با شیشه تزئین شده با ویترای اتفاق نمی افتد و اولویت با شیشه های استین می باشد. این تنوع رنگی در شیشه هایی با وسعت زیاد در کلیساهای مختلفی در دنیا و بیشتر اروپا استفاده می شود.
۴٫ تنوع شیشه های تزئینی در سقف های نورگیر
شیشه های تزئینی استین گلاس تکنیکی است که در نود درصد ساخت پروژه های شیشه های تزئینی چه بصورت نورگیر تخت و گنبدی و چه درب ها و پنجره ها به کار میرود. روش های دیگری نیز در سقف های نورگیر شیشه ای به کار میرود که بصورت یکپارچه و با نقاشی روی شیشه ساخته میشوند. این روش ها شامل فیوزینگ شیشه، ویترای، سند بلاست، چاپ روی شیشه و … است. دلیل استفاده نکردن از شیشه های دیگر سنگینی این شیشه هاست که در درب های لابی و نورگیرهایی در ارتفاع بالا مقداری مشکل میباشد.
۵٫ وزن و ابعاد شیشه های استین گلاس چقدر است؟
این سازه های زیبا را میتوان بنا به نیاز مشتری در هر ابعادی مختلف ساخت ولی در اندازه های بزرگتر نیاز به استراکچرها و فریم هایی فلزی داریم که این شیشه ها در آن فریم ها بنشینند و وزن شیشه را به خوبی تحمل کنند تا شیشه خم نشده و تاب بر ندارد. ابعاد شیشه ها در اندازه هایی متنوع البته با محدودیتی در وسعت در این فریم ها قرار میگیرد. به صورت نرمال وزن هر متر مربع شیشه استین گلاس ۱۱٫۵ الی ۱۵ کیلوگرم میباشد که بنا به تعداد قطعات شیشه های طراحی شده و به کار رفته در کار متفاوت می باشند . تمام این پروژه ها با همکاری گروهی از مهندسین سازه و هنرمندان طراحی، ساخت و نصب میشود.
۶٫ چگونگی آب بند کردن شیشه ها به عنوان سقف نورگیر
برای آب بند کردن شیشه های ساخته شده که بر روی فریم به عنوان سقف نورگیر قرار میگیرند، دغدغه اصلی کارفرمایان آب بند بودن استاندارد این سازه هاست. به این دلیل و به منظور نفوذ ناپذیری آب و گرد و خاک، از ورق های پلی کربنات استفاده میشود که بر روی قطعات شیشه با همان سایز نصب و با اتصالاتی محکم شده و پوشش درزها با چسبی مخصوص صورت میگیرد. در معماری ما آب بند کردن این شیشه ها روشی نو و متفاوت از دیگر کشورها میباشد. به این صورت که در اکثر موارد با ورق هایی چسبیده به سطح شیشه آب بندی انجام میگیرد و قطعات دو جداره میشوند. این جداره دوم گاهی با پلی کربنات شفاف و گاهی با شیشه ای خم لمینیت میشوند. این نوع از آب بند باعث می شود فریم هایی ضخیم در این سازه ها ساخته شوند. در کشورهای دیگر برای آب بند کردن این سقف ها، روزنه ای با فاصلهی حدودی ای ۱ متری به عنوان نورگیری برای تابش نور و همچنین آب بند کردن آن با روشی متفاوت از ایران قرار میگیرد. چنانچه در معماری تاریخی ما در برخی موارد گنبد های آجری به این صورت کار میشده است.
این مجموعه به عنوان یکی از اولین سازنده شیشه های استین گلاس، این توانایی و تخصص را داشته که در مناطق مختلف و موقعیت های مکانی متفاوت، نمونه هایی گسترده از این شیشه های تزئینی در قالب محصولاتی چون نورگیرهای تخت و حجمی استین گلاس، درب ها، پنجره ها، جدا کننده ها، اتاقک ها، گل خانه ها و بسیاری نمونه ی متنوع دیگر را ارائه دهد. این نورگیرها در موقعیت های جغرافیایی مختلف چه گرم و کویری و چه کوهستانی قابل نصب میباشد و هیچ گونه اتفاقی نسبت به آن اتفاق نمی افتد.
