درباره یراق آلات چیزی می‌دانید؟ یراق آلات شامل اجزای بکار گرفته شده در ساخت انواع درب هستند که در این مطلب به شرح کامل آنها و کاربردهایشان میپردازیم.
انواع یراق آلات
یراق آلات شامل موارد زیر می‌شوند:
لولا
جک
ریل
پیچ
دستگیره
لولا
مصارف لولاها را می‌توان به طور کلی در درب، کمد و کابینت خلاصه کرد که هر کدام دارای انواع مختص به خود می‌باشند. بعضی از لولاگازورها برای اتصال به صفحه نیاز به 2 پیچ دارند و برخی نیز 4 پیچی هستند. برخی از این لولاها ها به اصطلاح آرام بند هستند و برخی نیز پمپی اند. مدل‌های جدیدتری نیز برای کابینت‌های گران‌تر موجود است که دارای موتور داخلی برای باز و بسته شدن می‌باشند.
برخی از انواع لولاها به شرح ذیل می باشند:
لولا گازور ساده
لولا گازور ساده کلیپسی
لولا گازور توکار
لولا گازور ساده پمپی
لولا گازور توکار پمپی کلیپسی
لولا گازور 180 درجه پمپی
برخی شرکت‌های خارجی مخصوصاً در آرام بند‌های فشاری، کارهای ارزشمندی انجام داده‌اند. برای مصارف کمد و درب نیز لولاهای خاصی وجود دارد که می‌توان به انواع لولاهای آهنی، لولاهای آلومینیومی، لولاهای سرنیزه‌ای، دوجداره، کشو پروانه و ... اشاره کرد. لولاهای زینتی نیز نوع دیگری از لولا هستند که برای درهای امروزی‌تر و شیک‌تر کاربرد دارند و البته دارای قیمتی بالاتر می‌باشند. نوع ساده‌تر آن نیز برای درب‌های معمولی بکار می‌رود.
لولا آرامبندهای کلیپسی
لولا گازور آرام بنددارای یک فنر فولادی از نوع مرغوب و درجه یک و دارای پیچ‌های قابل تنظیم و پین و فنر از بهترین نوع فولاد حراراتی یا همان آبکاری سخت می باشد. دارای گیره کلیپسی (خار) مستحکم و قوی ، از جنس سرب فشرده می‌باشد. آبکاری لولا گازور در دو مرحله از دو لایه مس و نیکل به ضخامت 8/1 میکرون می‌باشد که همین امر موجب استحکام در مقابل رطوبت می‌شود. طبق تست‌ها و بررسی‌های صورت گرفته اینگونه لولاها دارای بهترین روغن صنعتی هستند که باعث کیفیت و مقاومت بالای آنها می‌شود. تمامی قطعات و سوراخ‌های لولا گازور با کمترین تلرانس خطا هستند که باعث استحکام لولا و جلوگیری از حرکت قطعات می‌شود و نوع قالب و تلرانس قطعات بسیار دقیق است که باعث مقاوم بودن لولا می‌گردد.
لولا گازور
پیچ رگلاژ بلند و آبکاری درجه یک لولا گازور از مشخصه های بارز این محصول می‌باشد. پیچ ریگلاژ لولای چوب به قطر 7 میلی متر و طول 19 میلیمتر است و از بهترین فولاد و دارای آبکاری سخت می‌باشد. فنری که در لولاگازور استفاده می‌شود از آلیاژ درجه یک و دارای آبکاری سخت می‌باشد و نوع قالب و تلرانس قطعات بسیار دقیق هستند که این امر باعث مقاوم شدن این لولا گازور می‌گردد.
جک
جک‌ها نیز درست مانند لولاها از لوازم و یراق آلات مهم و اصلی هر کابینت کار به شمار می‌آید و به خاطر اهمیت آن امروزه در انواع مختلف، در بازارهای سراسر دنیا و من جمله ایران عرضه می‌گردند. شما حتماً تابحال در مورد جک‌های کابینت و اصطلاحات روزمره کابینت کاران کم و بیش آشنا هستید. واژه‌هایی چون جک گازی، جک پمپی، جک اتوبوسی، جک آرام بند، جک برقی و جک حلزونی، معمولی و ... .
اگر کابینت شما آسانسوری باز شود حتماً با جک‌های پمپی معمولی برای نگه داشتن در کابینت (برای عدم سقوط در کابینت) ، برخورد کرده‌اید.
1- جک گازی یا پمپی:
جک‌ها مانع برخورد و یا به عبارتی ول شدن در کابینت می‌شوند و نوع پمپی و آرام بند آن باعث حرکت نرم در و بسته شدن در کابینت می‌شوند. این نوع جک‌ها به جک‌های گازی نیز شهرت دارند که در زیر شکل آن و اجزای تشکیل دهنده آن را می‌بینید.
مزایای جک‌های گازی
کندی و نرمی خاصی دارد که جک معمولی ندارد. جک‌های معمولی سریع و تند عمل می‌کند و احتمال آسیب به فرد یا وسیله را تشدید می‌نماید.
دارای قفل و بست محکم‌تری نسبت به جک معمولی بوده و استحکام آن بیشتر است.
دوام بیشتری نسبت به نوع معمولی آن دارند ولی جک معمولی روزبه روز ضعیف‌تر می‌شود.
بیشتر آنها ضد زنگ و ضد خوردگی است.
نیاز به قطعات اضافی برای نصب ندارد.
نوعی دیگر از جک‌های لمسی ( و البته بیشتر برقی ) نیز وجود دارند که البته قیمت آن نیز گران‌تر است. روش کار در این نوع جک‌ها بدین صورت است که با فشار در کابینت سنسوری که در پشت در تعبیه شده فعال می‌گردد و باعث فعال شدن موتور جک شده و در باز می‌شود . دیگر نیازی نیست که دستگیره را تا آخر باز کنید. این نوع جک‌ها در انواع به اصطلاح تلسکوپی ( اتوبوسی و یا آسانسوری ) آن نیز وجود دارند.
اجزای تشکیل دهنده آن عبارتند از:
موتورهای حرکتی
بازروهای اهرمی متحرک
ریل و کاور و پیچ
نصب آن چندان سخت نیست ولی نیاز به ظرافت کاری بالایی دارد.
نکته: این مدل‌ها برای کابینت‌هایی با ارتفاع بالا بیشتر کاربرد دارد.
نکته: از دیگر مزایا و قابلیت‌های این نوع جک‌ها توقف در هر جایی است که شما بخواهید و حرکت آن نیز روان و بی سر و صداست.
جک درب:
نوع دیگری از جک های آرام بند وجود دارد که موارد کاربرد آن برای درب می باشد و از آسیب‌های ضربه ای به درب جلوگیری می‌کند.
ریل
از یراق آلات پر کاربرد در صنعت چوب و هم کابینت به شمار می‌رود و برای باز و بسته کردن راحت‌تر درهای کشویی و کابین‌ها و خیلی موارد دیگر استفاده می‌شود.
ریل‌های کشویی را در یک تقسیمبندی می‌توان به دو حالت زیر در نظر گرفت:
ریل‌های معمولی یا سفید
ریل‌های ساچمه‌ای
ریل‌های مدل ساچمه‌ای در مدل‌ها و اندازه‌های مختلف ارائه می‌شوند و قیمت آن نیز گران‌تر است. از لحاظ کیفیت کار و باز و بسته شدن نیز به خاطر ساچمه‌های تعبیه شده در کناره‌های کار حرکت روان را باعث می‌شوند.
ریل‌های ساچمه‌ای نیز به نوبه خود به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
دو تیکه
سه تیکه
فرق این دو نوع، در چند تیکه بودن کار و اندازه و همچنین کاربرد آنها در موارد خاص است.
اندازه‌های سفید و معمولی آن در بازار ایران 30 و 50 سانتی متر است.
اندازه‌های ریل‌های چند تیکه از 30 و 35 و 40 و 45 و 50 و 55 و 60 و حتی بالاتر وجود دارد.
نکته: ما در بازار ایران از ریل 15 سانتی‌متر هم داریم که کاربرد آن در موارد خاص می‌باشد و استفاده عمومی ندارد.
نکته: مدلی از ریل‌های حرفه‌ای آرام بند ( که اصطلاحاً تلسکوپی گفته می‌شود ) نیز وجود دارد که قیمت آن نیز بالاست و برای کارهای گران قیمت استفاده می‌شود.
پیچ
در تعریف پیچ به عنوان یراق آلات، به نوعی یراق اطلاق می‌گردد که برای اتصال دو قسمت به هم بکار می‌رود. موارد کاربرد آن را نیز می‌توان در صنایع مختلف مخصوصاً صنعت چوب و در قسمت‌های مختلف کار از نصب و راه اندازی کابینت گرفته تا اتصالات قطعات ماشین آلات دانست.
نکته: به شیارهای مارپیچی درون پیچ و مهره رزوه می‌گویند.
پیچ‌ها ( در اینجا پیچ‌های مورد کاربرد در صنعت چوب ) ، به دو صورت دسته بندی می‌شوند. یک نوع دسته بندی از نقطه نظر نوع کاربرد و دیگری از نقطه نظر جنس پیچ:
الف- دسته بندی بر اساس جنس پیچ
1-پیچ‌های پلاستیکی:
پیچ‌هایی هستند که اخیراً کاربرد آنها در صنعت کابینت سازی هم بسیار زیاد شده است. از خصوصیت بارز این نوع پیچ، عدم زنگ زدن آن به مرور زمان و همچنین استحکام آن است.
2-پیچ‌های فلزی:
از این نوع پیچ‌ها برای اتصالات قوی‌تر و مهم‌تر و به اصطلاح سنگین‌تر استفاده می‌شود.
نکته: پیچ‌های چوبی نیز در این نوع دسته بندی‌ها داریم که موارد کاربرد آنها خاص و برای اتصالات کم فشارتر بکار می‌روند.
نکته: در انواع فلزی آن، پرمصرف‌ترین مواد در تولید این نوع اتصالات فولاد می‌باشد و نوع آن فولادهای کم کربن و کربن متوسط می‌باشد. ولی استفاده کردن از فولادهای با کربن بالا، فولاد زنگ نزن ( استنلس استیل )، ( صنایع دریایی - صنایع غذایی - مکانهای مرطوب )، آلومینیوم (ظروف تفلون)، مس، برنج نیز معمول می‌باشد.
ب- دسته بندی بر اساس نوع کاربرد
1-پیچ‌های حرفه‌ای یا خودکار:
پیچ‌های حرفه‌ای نوعی از پیچ هستند که برای ثابت شدن در اتصال نیازی به مهره ندارند و درون کار فرو می‌روند و نوک آنها معمولا مانند میخ تیز هست و حتی می‌توانند قطعه کار شده را سوراخ کنند. مثل پیچ‌های سرمته‌ای، پیچ چوب.
نکته: پیج‌های کابینت اکثراً از این نوع مدل می‌باشند و از نوع خودکار به حساب میآیند.
2-پیچ‌های معمولی یا ساده :
این نوع پیچ‌ها برای ثابت شدن نیاز به مهره دارند یا قطعه‌ای که مانند مهره باشد و بتواند کار مهره را انجام دهد. معروف‌ترین پیچ از این نوع را می‌توان انواع پیچ‌های شش گوش ذکر کرد همچنین پیچ‌هایی دیگر مثل پیچ اتاقی، پیچ جوشی، پیچ استوانه، پیچ آلن و ... را می‌شود نام برد.
نکته: پیچ‌های ساده اصولاً برای سفت شدن نیاز به ابزارهایی برای پیش پردازش (سوراخ زدن قبل از پیچ) برای فرو رفتن پیچ دارند. این سوراخ کاری‌ها با استفاده از دریل صورت می‌پذیرد. در بازار ایران انوع پیچ‌ها با موارد مصرف گوناگون وجود دارد که در زیر به چند مدل آنها اشاره می‌کنیم:
پیچ ام دی اف با سایزهای 16*4 و 20*4 و 25*4 و 28*4 و 40*4 و 50*4 ( منظور از سایز یعنی قطر و طول پیچ )
پیچ سازه به سازه نوک مته
پیچ سازه به سازه نوک تیز
پیچ نوک مته‌ای سر تخت
پیچ نوک مته‌ای واشردار
پیچ رول پلاک: دارای کاربرد فراوان در همه صنایع علی الخصوص صنعت چوب
پیچ مونتاژ: در این نوع پیچ‌ها سر آن به صورت مربعی بوده و می‌توانید از دریل با ابزارهای مخصوص برای سفت کردن آن استفاده نمایید. در این مدل نوعی پلاستیک روی سطح فلزی کار قرار می‌گیرد که باعث آسیب دیدیگی دست نشود.
پایه زیر کابینتی
پایه کابینت را می‌توان از یراق آلات تو کار به شمار آورد که کمتر در معرض دید قرار می‌گیرد. انتخاب پایه کابینت خوب و مستحکم که تحمل بار کابین‌ها را داشته باشد از هنرهای یک کابینت کار حرفه است.
پایه کابینتها به دو نوع اصلی زیر تقسیم بندی می‌شوند:
فلزی یا استیل
پلاستیکی یا لاستیکی
سایزهای استاندارد موجود در بازار ایران سایزهای 6 ، 8 ، 10 ، 12 ، 14 می‌باشند که احتمالاً اندازه‌های دیگری نیز وجود دارد. انواع پایه کابینت طرح استیل، استیل نگیر ( که نوع استیل آن ضد زنگ, نچسب به آهن‌ربا می‌باشند) ، مدل کبریتی، مدل‌های آلومینیومی، مدل‌های شیاردار و بدون شیار را می‌توانید در بازار ایران بیابید. از لحاظ شکل ظاهری و رنگ نیز پایه‌های متفاوتی در بازار موجود است که از آن جمله می‌توان به مدل‌های قیفی، ( مدل‌های ساتن، آرمو، کایین ) و مدل‌های دیگر اشاره کرد.
دستگیره
از حیث نوع کاربرد به دو گروه مصرفی درب و کمد و مصرفی کابینت تقسیم بندی می‌شوند که هر کدام دارای انواع مختلف در طرح و رنگ‌های متفاوت می‌باشند. انواع دستگیره‌های لوکس، متری، آلومینیوم، تک پیچ یا چند پیچ، بچه گانه، آنتیک و ... را می‌توانید در بازار بیابید.
1-دستگیره کابینت:
بسیار متنوع و پر کاربرد می‌باشند و می‌توان گفت که انتخاب آن بسیار سلیقه‌ای است. انواع کروم براق، ونگه و ساتن، زیتونی، در شکلها و فرمهای مختلف را می‌توانید در بازار بیابید. جنس آن عموماً آلومینیوم و قلع و آلیاژی ترکیبی است و دارای اندازه‌های مختلف می‌باشند. به تازگی روی دستگیره‌های کابینت خیلی کار شده و طرح‌های مدرن و زیبایی را می‌توانید در بازار بیابید.
2-دستگیره درب و کمد:
بسته به مدل درب و کمد کاربرد پیدا می‌کند. بسیار مهم است که درب داخلی باشد و یا خارجی. می‌توان گفت تا اندازه‌ای سلیقه‌ای و بستگی به پول شما هم دارد. برای درب‌های ورودی مدل‌های گوی شکل و یا ایستاده کاربرد دارد. ترکیب بندی رنگ‌های آن زیاد و جنس آن از آهن، آلومینویم و زینک و ... می‌باشد. دستگیرهای بچه‌گانه نیز برای کمد‌های لباس و یا سیسمونی کاربرد فراوان دارد.
