کــارشنــاســان اقتصــادی معتقـدنـد سرمایه‌گذاری باید در حوزه‌هایی باشد که توجیه اقتصادی بالاتری دارد و سرمایه‌گذار در حوزه خود بتواند مواد اولیه‌اش را در داخل کشور و با سهولت تهیه کند تا تولید توجیه اقتصادی داشته باشد. روزگاری ایران در هر دو بخش وابسته به کشورهای دیگر بود. صنعت شیشه کشور در طول سالیان گذشته پیشرفت‌های زیادی را تجربه کرده است منتها هنوز نسبت به صنعت روز دنیا فاصله زیادی دارد.
صنایع معدنی به‌ویژه شیشه به لحاظ ظرفیت‌های داخلی کشور باید به‌عنوان یکی از محورهای اصلی صادرات قرار گیرد، چرا که شیشه در ایران ازجمله صنایع مزیت دار به شمار می‌رود. صنعت شیشه در اشتغال افزایی، پویایی تولید، رشد اقتصادی، توسعه صادرات، ارزآوری و مواردی ازاین‌دست در کشور بسیار نقش‌آفرین است بر ضرورت حمایت دولتمردان از این صنعت تأکید کرد.
در تولید شیشه به‌عنوان یکی از صنایع ساختمانی با توجه به اینکه حدود صد درصد مواد اولیه در داخل کشور به‌راحتی قابل‌دسترسی و دستیابی است می‌توان گفت این سرمایه‌گذاری توجیه اقتصادی بالایی را به همراه دارد. سیلیس، سدیم کربنات، آهک، اکسید منیزیم و دولومیت مواد اولیه شیشه هستند که معادن این مواد در ایران وجود دارد و تمامی این مواد با سهولت و قیمت پایین در دسترس است.
به اعتقاد کارشناسان و تولیدکنندگان این حوزه، این صنعت می‌تواند صنعت درآمدزایی برای کشور باشد و با موفقیت موجب سود برای سرمایه‌گذار و کشور شود. طی پنج سال اخیر این صنعت در دنیا و همچنین در کشور بسیار ارتقا پیداکرده و با فنّاوری‌های جدید بهره‌وری بالاتری را به دست آورده است.
اصلی‌ترین بخش یک کارخانه تولیدکننده شیشه، ماشین‌آلات خط تولید آن است که طی سال‌های اخیر تولیدکنندگان ایرانی هم تلاش کرده‌اند تا همپای کشورهای اروپایی این ماشین‌آلات را به‌روز کرده و سیستم‌های خود را در راستای افزایش بهره‌وری ارتقا دهند. با توجه به برنامه ریزی دولت برای اجرای طرح نوسازی بافت‌های فرسوده شهری می‌توان چشم انداز روشنی را برای صنعت شیشه کشور متصور بوده و این انتظار را داشت که کارخانه‌های تولید شیشه کشور طی ماه‌های آینده با ظرفیت کامل مشغول به تولید شوند.
- بازار بدون دغدغه «شیشه»
قریب به‌اتفاق تولیدکنندگان شیشه‌های ساختمانی در کشور معتقدند که تحریم‌ها تأثیر منفی روی کسب‌وکار آن‌ها نداشته و حتی در مواقعی شرایط را برای آن‌ها سودآورتر هم کرده است. همچنین در سال‌های اخیر به‌رغم صنایعی که دچار مشکل شدند و بسیار افت کردند صنعت شیشه افت نکرده و حتی روبه‌پیشرفت هم بوده است.
فعالان این حوزه از طرفی بازار آینده این کار را روشن دیده و اطمینان می‌دهند با توجه به اینکه اقبال عمومی به استفاده هرچه بیشتر از شیشه خوب بوده و همچنان هم مردم تمایل بیشتری به استفاده از شیشه در جای‌جای زندگی خود نشان می‌دهند می‌توان آینده خوبی را برای این کسب‌وکار متصور بود به‌گونه‌ای که حتی پیش‌بینی می‌شود از شیشه به‌جای مصالحی مانند کاشی و سرامیک هم در آینده استفاده‌های بسیار بیشتری شود.
محمدعلی قنبری رئیس اتحادیه شیشه و آینه در خصوص جایگاه این صنعت در کشور به خبرنگار عصر اقتصاد گفت: تولید شیشه و انواع آن باکیفیت‌های متفاوت در سراسر دنیا انجام می‌شود اما نوع دسترسی به مواد اولیه مصرفی این صنعت و فناوری‌های لازم آن، در نقاط مختلف دنیا متفاوت است. در اوایل انقلاب حدود ۷۰ درصد نیاز داخل از طریق واردات تأمین می‌شد اما در یک دهه گذشته صنعت شیشه‌سازی ایران به ایستگاه خودکفایی رسیده و حتی جزو صادرکننده‌های بزرگ به کشورهای همسایه و حتی جهان به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: در حال حاضر کشور نیازی به واردات شیشه ندارد. شیشه و آیینه ازجمله صنوف زیرشاخه ساخت‌وساز در کشور به‌ویژه صنعت ساختمان است، آثار رکود در بازار ساخت‌وساز و مسکن به‌طور مستقیم بر بدنه این صنف وارد می‌شود. اگر حمایتی وجود نداشته باشد، تولیدکننده هم رغبتی به فعالیت در حوزه تولید ملی نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه شیشه و آینه با تاکید بر ضرورت حمایت از صنایع داخلی کشور در سال حمایت از تولید داخلی اظهارکرد: این قابل‌تقدیر است که ایران در حوزه تولید صنایع جانبی شیشه ساختمان به خودکفایی رسیده است. اما حمایت از این صنعت به دلیل تقویت حوزه صادرات را نباید نادیده گرفت. رکود در بازار مختص به صنفی خاص نیست و اصناف کشور را تحت تأثیر قرار داده است. شیشه و آیینه ازجمله تولیداتی به شمار می‌روند که در معرض آسیب‌های تخریبی واردات کالاهای دارای مشابه تولید داخلی قرار ندارند.
قنبری اضافه کرد: خوشبختانه در حوزه تولید شیشه و آیینه به تولید مواد اولیه دست پیداکرده‌ایم. هم‌اکنون مواد اولیه شیشه و آیینه در داخل کشور تولید می‌شود. روزانه 600 هزار مترمربع شیشه در کشور تولید می‌شود. در حال حاضر 9 کارخانه تولید شیشه فلوت در کشور فعالیت دارند، این کارخانه‌ها با ظرفیت کامل در حال فعالیت بوده و نزدیک به 40 درصد صادرات دارند. این دست تولیدات در بخش‌های شیشه‌های دوجداره، خم، نشکن، ضدگلوله و امثال آن است. خوشبختانه وضعیت صنعت شیشه در ایران بسیار مطلوب است. شیشه فلوت آخرین روش تولید صنعت شیشه به شمار می‌رود که جایگزین شیشه‌های سنتی شده است.
این فعال اقتصادی با تاکید بر لزوم نگاه جدی به اقتصاد مقاومتی در شرایط حاضر اضافه کرد: یکی دیگر از بخش‌های خوشایند صنعت شیشه، توان و ظرفیت ویژه آن برای صادرات است چرا که مشتریان خوبی برای شیشه ایران در کشورهای اطراف وجود دارد، درواقع به دلیل اینکه تولید شیشه در ایران هزینه تمام‌شده پایینی دارد و قیمت تعیین‌شده جهانی برای شیشه بالاتر از قیمت تعیین‌شده داخلی است، بسیاری از کشورها ازجمله افغانستان، پاکستان، عمان، عراق، ترکیه و حتی گرجستان بخش زیادی از شیشه‌های موردنیاز خود را از تولیدات ایران تأمین می‌کنند.
- سنگ تحریم به شیشه نمی‌خورد
در این رابطه سعید صمدی رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران نیز به‌عنوان فعال حوزه معدن، وضعیت موجود برای تولید و صادرات در حوزه صنعت شیشه را در بهترین شرایط دانست و گفت: برای حفظ این موقعیت باید برنامه و طرح‌هایی را اجرا کنیم تا لطمه‌ای به این صنعت وارد نشود.
وی تاکید کرد: دولت وظیفه دارد تولیدکنندگان را موردحمایت قرار بدهد و سرمایه‌گذاری‌ها را تسهیل کند تا تولیدکننده با خیالی آسوده تولید کند و نگرانی برای سرمایه‌گذاری نداشته باشد.
این فعال اقتصادی با اشاره به روش‌های حمایت دولت از صنعت گفت: وقتی بحث کمک به تولید مطرح می‌شود، همه تصور می‌کنند که دولت باید به کارآفرینان نقدینگی تزریق کند درصورتی‌که تجربه گذشته نشان داده که توزیع پول نه‌تنها به تولید کمک نمی‌کند بلکه به ایجاد اشتغال هم منجر نمی‌شود.
صمدی ادامه داد: صادرات بیش از ۵۰۰ هزار تن در سال گذشته نشان می‌دهد که این صنعت بازار خوبی دارد. چراکه ایران در تولید شیشه مزیت‌های زیادی دارد. سیلیس به‌عنوان ماده اصلی صنعت شیشه با پتانسیل بالا در کشور موجود است. سیلیس در معادن کشور به مقدار زیاد موجود و در دسترس است و از سوی دیگر برای تولید شیشه نیاز به سوخت است که این موضوع نیز در ایران به دلیل ارزان‌قیمتی بودنش بسیار مقرون‌به‌صرفه است.
- لزوم حمایت از صنعت شیشه در سال حمایت از تولید داخلی
رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران افزود: از سوی دیگر فنّاوری به‌عنوان ابزار اصلی برای توسعه این صنعت است که اکنون کشورهایی ازجمله ایتالیا در این زمینه پردرآمد و صاحب‌نام است. دولت مهم‌ترین مسئولیت را در تحقق شعار امسال دارد و باید تولیدکنندگان داخلی را شناسایی کند نه آن‌هایی که کار مونتاژ می‌کنند و واسطه برخی کشورها و ایران شده‌اند، بلکه به تولیدکننده داخلی اهمیت بدهد و از کارخانه‌های داخلی حمایت کند و مدیران باید با رفع موانع فعالیت واحدهای تولیدی در حوزه‌های گوناگون، در چارچوب قانون زمینه حرکت در مسیر توسعه را بیش‌ازپیش فراهم کنند.
وی بیان کرد: این موفقیت حاصل تلاش صنعتگران، کارکنان و حمایت‌های دولت از بخش صنعت به‌ویژه صنعت شیشه است. خوشبختانه نگاه دولت به صنعت و همچنین بخش خصوصی مثبت است.
صمدی در ادامه با اشاره به عوامل موفقیت صنعت شیشه در بازارهای خارجی گفت: تکمیل سبد محصولات، حضور موفق و رو به رشد در بازارهای داخلی و بین‌المللی، پیشتازی در کیفیت و فنّاوری چشم‌انداز ما در این صنعت خواهد بود. در حال حاضر به کشورهای جهان همچون ترکیه، هند، عراق، ایتالیا و برخی از کشورهای اروپایی صادرات شیشه داریم اما عمده صادرات ما به کشورهای همسایه است که در این بخش می‌کوشیم بیش از گذشته فعال باشیم.
وی در پایان تاکید کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در شرایط فعلی باید نگاه جدی ما به اقتصاد مقاومتی و استفاده از ظرفیت‌های داخلی باشد.
