جان‌پناه شیشهای، یک حفاظ نرده مانندی است که برای ایجاد امنیت و جلوگیری از خطر سقوط، در لبه بالکن، بام، استخر و … نصب می‌گردد. این سازه در گذشته با انواع مصالح ساخته می‌شد اما امروزه برای داشتن ویو زیبا، آن را از شیشه می‌سازند. اصلی‌ترین کاربرد جان‌پناه شیشهای، ایجاد امنیت بیشتر است.
امروزه این نوع جدید از سیستم‌های محافظ شیشهای، جایگزین نرده‌های سنتی و فلزی شده‌اند. با پیشرفت در ساخت شیشه‌های مقاومت‌تر و شفاف‌تر، استفاده از این متریال در اجرای نرده و حفاظ ساختمانی افزایش یافته است. از طرف دیگر چون اتصالات آن از فلزات ضد پوسیدگی و زنگ‌نزن استیل و آلومینیوم است، استحکام جان پناه شیشهای، با گذشت زمان تغییر نمی‌کند و کیفیت خود را از دست نمی‌دهد. زمانی که سقف ساختمانی ایجاد می‌شود، جان‌پناه می‌تواند به صورت ساده با ادامه یافتن دیوارها، شکل بگیرند؛ یا می‌تواند به صورت عمودی، در قالب سازه‌هایی از قبیل دیوار ایجاد شوند.
استفاده از جان‌پناه شیشهای علاوه بر زیباسازی محیط، شفافیت و امکان نورپردازی‌های خلاقانه در محیط، را می‌دهد و به دلیل نصب سریع و بدون نیاز به تخریب و مقاومت و دوام بالا توانسته به‌راحتی جای مناسبی را در ذهن طراحان و معماران بیابد. همچنین بسته به نوع طراحی معماری مدنظر می‌توان از جان‌پناه شیشهای ثابت و متحرک بهره برد.
کاربردهای جان‌پناه شیشهای
- اجرای پارتیشن‌های تمام شیشهای
- اجرای حصار اطراف استخر و آب‌نما
- اجرای سیستم traffic control و صف انتظار در مراکز تجاری و بانک‌ها
- لبه‌ی ایوان‌ها، لبه یک بام، تراس، بالکن
- مجتمع‌های اداری و تجاری ،گردشگاه، محوطه‌ها
مزایای جان‌پناه شیشهای
از مزایای این حفاظ شیشهای می‌توان موارد زیر را برشمرد
- به شفافیت، زیبایی و بهبود نور پردازی کمک می کند
- با تامین امنیت، تردد را آسان می‌کند
- در عین زیبایی و سادگی کارایی بالایی دارد.
- امکان مشاهده مناظر طبیعی اطراف را می‌دهد بدون آن‌که مزاحمت بصری ایجاد کند.
- هزینه نگهداری آن پایین و استفاده از آن مقرون به‌صرفه است.
- می‌توان آن را با سایر مصالح از جمله بتن و آجر تلفیق کرد.
- در مقابل باد و ضربات احتمالی مقاوم است.
- نصب آن سریع و آسان است و نیازی به تخریب، جوشکاری، آهن کشی ندارد.
- تنوع فوق العاده زیادی دارد و می‌توان در رنگ متناسب با کاربری‌ها و فضاسازی‌های استفاده کرد.
- مقاومت بسیار بالایی در مقابل حرارت، نور آفتاب و رطوبت بالا دارد.
انواع جان پناه شیشه ای
جان‌پناه شیشهای، با توجه به مکان قرارگیری و طبق سلیقه کارفرمایان به دو صورت با فریم و بدون فریم می‌تواند طراحی و تولید شود. در نوع با فریم، از یراق‌آلات مربوط به شیشه سکوریت، شامل فریم و بست‌های موردنیاز استفاده می‌شود. در نوع بدون فریم، با توجه به حذف الحاقات، زیبایی بصری بیشتری را شاهد هستیم.
جان پناه با جنس شیشه سکوریت
در ساخت جان‌پناه شیشهای حتما باید از شیشه‌های مقاوم استفاده کرد که شیشه سکوریت یکی از بهترین شیشه‌های مورد استفاده در ساخت جان‌پناه شیشهای است. به علت دارا بودن مقاومت بالا و ایمنی زیاد این نوع از شیشه از آن در ساخت جان‌پناه استفاده می‌شود. شیشه سکوریت از مقاوم‌سازی شیشه معمولی به دست می آید. فرایند مقاوم‌سازی شیشه، موجب افزایش مقاومت در برابر ضربات می‌شود. همچنین مقاومت مکانیکی و حرارتی شیشه سکوریت با انجام فرایندهای موردنظر افزایش پیدا می‌کند. این عملیات و فرایندها موجب می‌شود که شیشه به هنگام ضربات و شکست به تکه‌های ریز بی‌خطری تبدیل شود. شیشه سکوریت، با توجه به فرایند مقاوم‌سازی باعث استفاده از آن در صنعت ساختمان‌سازی شده است.
شیشه لمینت جان‌پناه
از دیگر شیشه‌های ایمن و مقاوم می توان به شیشه لمینت اشاره کرد. شیشه لمینت نیز در صنعت ساختمان‌سازی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این شیشه نسبت به شیشه سکوریت از مقاومت بیشتری برخوردار است. شیشه لمینت ، شیشه تارعنکبوتی نیز نامیده می شود. به دلیل این‌که هنگام شکستن طرح تار عنکبوت را ایجاد می‌کند. در هنگام ایجاد ضربه و شکسته شدن شیشه، یکپارچگی شیشه حفظ می‌شود و ساختار آن از هم گسیخته نمی‌شود. در هنگام ایجاد ضربه به روی آن تکه‌های شیشه به لایه طلق پلیمری میانی می‌چسبد و خطر جانی در پی ندارد. ایمنی مهمترین ویژگی شیشه لمینت است که باعث در مکان‌هایی که شکست شیشه ممکن است خطرات جانی داشته باشد، به کار می‌رود. شیشه لمینت بر خلاف شیشه معمولی در هنگام شکست خرد و تکه‌های آن به لایه PVB تعبیه شده در لایه میانی شیشه، می‌چسبد و یکپارچه می‌ماند
مقاومت و ایستایی شیشه جان‌پناه
جان‌پناه شیشهای باید به گونه‌ای نصب شود که در برابر نیروهای مختلف مانند زلزله و باد مقاومت کند. برای مقاومت بیشتر جان پناه شیشه ای دو مورد از اهمیت بالایی برخوردار است یکی کیفیت شیشه و دیگری نحوه نصب آن است. در صورت عدم کیفیت شیشه و ناقص بودن مراحل مقاوم‌سازی آن، شیشه جان‌پناه ایمنی لازم را نخواهد داشت.
استانداردهای جان پناه شیشهای
در نصب این سازه باید ضوابط و استانداردهایی رعایت شود که در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ایران بدان اشاره شده است. که طبق آن، جان‌پناه شیشه ای باید در ارتفاع ۱۱۰ سانتیمتری برای سطوح شیب دار و حداقل ۹۰ سانتیمتری برای سطوح صاف اجرا شود. همچنین جهت استفاده از شیشه، کارفرمایان باید دقت داشته باشند که از نوع سکوریت و یا لیمنیت استفاده نمایند.
ویژگی‌های جان پناه
- ارتفاع جان‌پناه برابر با ۱/۲۰ متر است و جزء حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان محاسبه می‌شود.
- در تمامی ساختمان‌ها جان‌پناه بام، دستگاه پله و تاسیسات ساختمان جز ارتفاع سایه‌اندازی محسوب می‌شود.
- ارتفاع جان پناه تراس‌ها، بالکن‌ها و هر گونه پیش‌آمدگی در طبقات ساختمان‌ها از کف تمام شده حداقل۱/۲۰ متر است.
- ارتفاع جان‌پناه بام ساختمان جزء ارتفاع مجاز ساختمان محسوب می‌شود.
- مبنای تعیین ارتفاع مجاز هر ساختمان فاصله سطح معبر (کد صفر صفر) تا روی جان‌پناه بام ساختمان است. مصالح جان‌پناه مصالح بنایی یا نرده است.
اجرای جان‌پناه شیشهای
پس از احداث دیوار جان‌پناه به ضخامت ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر با توجه به اصول صحیح دیوار چینی در اطراف ساخته می‌شود. پس از دیوار چینی، می‌توان قرنیز (درپوش) را روی آن اجرا کرد. قرنیز می‌تواند از آجر بتن و… ساخته گردد. جان‌پناه به‌عنوان حفاظی کوتاه است که در ارتفاع ۱۰۰-۷۰ به بالا احداث می‌شود. درصورتی‌که ضخامت دیوار جان‌پناه ۱۰ یا ۲۰ سانتی‌متر باشد، ارتفاع آن نباید به ترتیب از ۵۰ و ۷۰ سانتی‌متر تجاوز کند.
