در این مطلب در مورد گازهای سوختنی از قبیل گاز ذغال سنگ، هیدروژن، اکسیژن، گازهای طبیعی، سوخت های مایع حاصل از نفت و همچنین شعله های بدست آمده از آنها بحث خواهیم کرد.
گاز ذغال سنگ
گاز ذغال سنگ بر اثر حرارت دادن ذغال سنگ در شرایط خلاء تا حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد به دست می‌آید که ترکیب آن به میزان عناصر تشکیل دهنده‌اش بستگی دارد. مناسب‌ترین گاز سوختنی برای کار بر روی شیشه‌های سربی، بوروسیلیکات و قلیایی است که شعله وسیع و شدیدی را ایجاد می‌کند.
هیدروژن
در صورت در دسترس نبودن گاز شهری یا صنعتی، می‌توان از هیدروژن تجارتی به عنوان سوخت در شیشه‌سازی استفاده نمود. گاز هیدروژن گران بوده و مصرف آن مستلزم کرایه و تعویض سیلندرهای سنگین است. در استفاده از گاز هیدروژن وجود یک تنظیم کننده فشار (Regulator) ضروری است. شعله حاصل از هوا و هیدروژن ممکن است برای کار بر روی شیشه‌های قلیایی استفاده شود.
گازهای طبیعی
گاز طبیعی که در فرم خام خود به عنوان گاز مرداب یا گاز معدن شناخته می‌شود، دارای متان است. گازهای دیگر با خواص مختلف نیز وجود دارند که مهم‌ترین آنها اتان، پروپان و بوتان است. نظر به این که گاز طبیعی دارای ۹۵٪ هیدروکربن‌های قابل احتراق است، به عنوان یکی از سوخت‌های مهم به شمار می‌رود.
سوخت‌های مایع حاصل از نفت
پروپان و بوتان در شرایط متعارفی، گازی شکل هستند و می‌توان آنها را در فشار ۷ تا ۱۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع مایع نمود. این گازها در فشار لازم به صورت مایع ذخیره و حمل می‌شوند. سوخت‌های مایع را می‌توان با به کار گرفتن چراغ‌های مخصوص در شیشه‌سازی مورد استفاده قرار داد. از آن جایی که این گازها بی‌بو هستند، برای متوجه نمودن اشخاص به نشت گاز مواد بودار (مرکاپیتان) به آنها اضافه می‌کنند.
اکسیژن
استفاده از اکسیژن برای کار بر روی شیشه‌های سیلیکا یا بوروسیلیکات ضروری است. اکسیژن در سیلندرهای فلزی سنگین با ظرفیت‌های مختلف در دسترس قرار می‌گیرد. فشار اکسیژن در یک سیلندر تازه پر شده در حدود ۱۴۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع بوده و ظرفیت آن بر حسب لیتر در شرایط متعارفی از ۱۱۳۰ لیتر تا ۷۰۰۰ لیتر متغیر است. نصب یک تنظیم کننده فشار بر روی سیلندر ضروری است. انواع مختلف رگولاتور وجود دارد، ولی مناسب‌ترین نوع آن، دو درجه دارد که یکی برای نشان دادن فشار درون سیلندر و دیگری برای مشخص نمودن فشار در خط لوله در نظر گرفته شده است. جریان یافتن اکسیژن به داخل چراغ‌ها یا مشعل‌های دستی پس از به جریان در آوردن هوای فشرده در داخل آنها بسیار خطرناک است. جریان اکسیژن را می‌توان به وسیله سوزن‌ها یا دریچه‌های مناسب کنترل کرد.
شعله‌ها
پس از تعیین نوع گاز سوخت، خرید کمپرسور و نصب آن، باید با چراغ و کاربردهای آن آشنا شد. رسیدگی به اتصالات لوله‌ها به منظور اطمینان از درست بودن آنها ضروری است. در کار با چراغ اول باید گاز را باز کرده و سپس هوا را نیز به آرامی باز نمود. تمامی تغییرات در جریان گاز و هوا در آغاز باید به آرامی صورت گیرد، زیرا امکان خاموش شدن شعله در اثر هوایی اضافی وجود دارد. هیچ عاملی نمی‌تواند در انتخاب بهترین اندازه و شدت برای شعله در کارهای مختلف، جانشین تجربه گردد. شیشه باید درون شعله چرخانده شود، به طوری که از مخروط آبی داخلی که گرم‌ترین ناحیه شعله است دورتر باشد. باید در نظر داشت که درجه حرارت درون مخروط بسیار پایین‌تر است.
کیفیت شعله
شعله‌های کاهنده: هرگاه مقدار ماده اکسیدکننده (اکسیژن یا هوا) در یک شعله برای اکسید کردن کامل گاز سوختنی کافی نباشد، شعله کاهنده با رنگ زرد به دست می‌آید. کدر شدن شیشه‌های سربی در شعله‌های کاهنده بهترین مثال است.
شعله‌های خنثی: هرگاه مقدار اکسیدان و گاز سوختی طوری باشد که سوختن کامل انجام گیرد، شعله ایجاد شده شعله خنثی نامیده می‌شود. در این شعله کمبود یا اضافی اکسیژن وجود ندارد.
شعله‌های اکسنده: این شعله‌ها هنگامی که مقدار اکسیژن اضافی باشد ایجاد می‌شوند و برای کار بر روی شیشه‌های سربی مورد استفاده قرار می‌گیرند. شعله‌های اکسنده کوچک‌تر، آبی‌تر و داغ‌تر از شعله‌های خنثی بوده و برای گرم کردن‌های موضعی به کار می‌روند.
